OPIEKA NAD ZWIERZĘTAMI
Zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą.
Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę.
(Art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt)
Do zasadniczych praw zwierząt zalicza się najczęściej prawo do życia i prawo do wolności od cierpienia. Każde zwierzę wymaga traktowania w sposób humanitarny, czyli uwzględniający jego potrzeby i zapewniający mu opiekę i ochronę. Zabronione jest niehumanitarne zabijanie oraz znęcanie się nad zwierzętami, które należy rozumieć jako zadawanie lub świadome dopuszczanie do zadawania bólu lub cierpień. Ból i cierpienie zadaje się zwierzęciu również poprzez porzucanie go przez właściciela bądź przez inną osobę, pod której opieką zwierzę pozostaje.
W jaki sposób winniśmy chronić i sprawować opiekę nad zwierzęciem oraz to, kto za sprawowanie opieki jest odpowiedzialny, zależne jest od gatunku zwierzęcia i jego rodzaju. Z tego powodu warto potrafić rozróżnić, z jakim zwierzęciem mamy do czynienia.
ZWIERZĘTA DOMOWE, GOSPODARSKIE, BEZDOMNE I WOLNO ŻYJĄCE
jak rozróżnić?
zwierzęta domowe - rozumie się przez to zwierzęta tradycyjnie przebywające wraz z człowiekiem w jego domu lub innym odpowiednim pomieszczeniu, utrzymywane przez człowieka w charakterze jego towarzysza. Zatem zwierzę utrzymywane przez jednego właściciela (opiekuna) to zwierzę domowe. Zwierzęciem domowym jest także kot, który ma właściciela, ale nie żyje w zamknięciu, jest wypuszczany i przemieszcza się swobodnie po okolicy, a potem wraca do domu (tzw. kot wychodzący);
zwierzęta gospodarskie - rozumie się przez to zwierzęta gospodarskie w rozumieniu przepisów o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich. Są to gatunki wymienione w art. 2 pkt 1) ustawy o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich;
zwierzęta bezdomne - rozumie się przez to zwierzęta domowe lub gospodarskie, które uciekły, zabłąkały się lub zostały porzucone przez człowieka, a nie ma możliwości ustalenia ich właściciela lub innej osoby, pod której opieką trwale dotąd pozostawały. Zatem zwierzę bezdomne, to zwierzę, które było zwierzęciem domowym lub gospodarskim - czyli miało właściciela (opiekuna) i z jakiegoś powodu go utraciło;
zwierzęta wolno żyjące (dzikie) - rozumie się przez to zwierzęta nieudomowione żyjące w warunkach niezależnych od człowieka. Zatem zwierzę wolno żyjące to zwierzę, które urodziło się na wolności i żyje jak dzikie zwierzę na wybranym terenie, wśród nich znajdują się także koty, które niekiedy widzimy na naszych nieruchomościach.
W obecnym stanie prawa pies funkcjonuje wyłącznie jako zwierzę domowe, natomiast kot może być zarówno zwierzęciem domowym jak i zwierzęciem dzikim (wolno żyjącym).
Aby wybrać właściwy sposób postępowania z napotkanym swobodnie poruszającym się zwierzęciem, ważne jest określenie do jakiej grupy dane zwierzę należy.
W przypadku psów i zwierząt gospodarskich sprawa jest prostsza, natomiast w przypadku kotów w pierwszej kolejności ustalamy czy kot jest/był zwierzęciem domowym, czy też mamy do czynienia z kotem wolno żyjącym. Najbardziej oczywistą wskazówką ku temu, że kot jest/był zwierzęciem domowym jest obroża, znaczek czy ubranie zwierzęcia, zwracamy też uwagę na stan kota: czy jest zadbany, ostrzyżony, czy wygląda zdrowo. Zanim podejmiemy działania, warto ustalić, czy nie jest to kot sąsiada (tzw. kot wychodzący).
- Odpowiedzialny za opiekę nad zwierzętami domowymi i gospodarskimi, w tym nad kotami wychodzącymi, jest ich właściciel.
- Opieka nad zwierzętami bezdomnymi to obowiązek gminy, która odławia i zabezpiecza bezdomne zwierzęta, podejmuje działania w celu odnalezienia dotychczasowego właściciela – w przypadku, gdy jest to niemożliwe – znalezienie nowego. Zadaniem gminy w tym zakresie jest również zapewnienie zwierzęciu miejsca w schronisku dla zwierząt.
- Opieka nad wolno żyjącymi kotami, w tym ich dokarmianie to zadanie gminy, które realizowane jest przy współpracy z organizacjami społecznymi, których statutowym celem działania jest ochrona zwierząt oraz przy współpracy z niezrzeszonymi wolontariuszami i karmicielami kotów (społecznymi opiekunami kotów wolno żyjących).
