Rocznie jest przyczyną śmierci ponad stu osób, a blisko dwa tysiące ulega podtruciu. Tlenek węgla potocznie zwany czadem nie ma smaku, zapachu ani barwy. Warto przestrzegać kilku zasad, które pomogą ustrzec się zagrożenia, jakie niesie jego pojawienia się w naszych mieszkaniach.
Tlenek węgla (CO) powstaje w wyniku niepełnego spalania materiałów palnych, takich jak drewno, olej czy węgiel, spowodowanego brakiem odpowiedniej ilości tlenu koniecznej do zupełnego spalania. W domu czad pojawia się najczęściej w nie wietrzonych pomieszczeniach. Czad powstaje także w czasie pożaru, zawarty jest w spalinach samochodowych oraz dymie papierosowym.
Tlenek węgla dostaje się do organizmu przez układ oddechowy, a następnie wchłaniany jest do krwioobiegu. Łączy się z hemoglobiną ponad dwieście razy szybciej niż tlen w efekcie uniemożliwiając prawidłowe rozprowadzanie tlenu we krwi. Efekt? Nieodwracalne uszkodzenia narządów, a nawet śmierć.
Już wdychanie powietrza ze stężeniem 0,16% objętościowego CO, powoduje po dwóch godzinach zgon !!!
Objawy zatrucia tlenkiem węgla
Do najczęstszych objawów zatrucia czadem należą: ból i zawroty głowy, wymioty, osłabienie i bóle kończyn, drgawki, a nawet konwulsje, utrata przytomności, śpiączka, zaburzenia tętna oraz oddechu. Osoba zatruta nie jest w stanie realnie ocenić zagrożenie i oddalić się od miejsca, w którym nagromadzony jest trujący gaz. Stąd tak ważne jest udzielenie jej pomocy.
W przypadku przewlekłego zatrucia tlenkiem węgla (występującego u osób, które regularnie narażone są na jego wdychanie) pojawiają się częste bóle głowy, pogorszenie pamięci i zdolności logicznego myślenia, utrata apetytu, pogorszenie węchu, bezsenność, przyspieszone tętno, drżenie mięśni, a także sine zabarwienie skóry.
Pierwsza pomoc w przypadku zatrucia czadem
- Należy natychmiast zapewnić dopływ świeżego powietrza, a nawet wynieść osobę poszkodowaną w bezpieczne miejsce, na świeże powietrze.
- Rozluźnić poszkodowanemu ubranie, aby ułatwić dostęp tlenu do organizmu – rozpiąć pasek, guziki. Nie należy rozbierać osoby zatrutej, gdyż może to doprowadzić do wychłodzenia organizmu.
- Wezwać służby ratownicze (pogotowie ratunkowe – tel. 999, straż pożarna – tel. 998 lub 112).
- Jeśli po wyniesieniu na świeże powietrze zaczadzony nie oddycha, należy niezwłocznie przystąpić do wykonania sztucznego oddychania i masażu serca
Przyczyny zatrucia tlenkiem węgla?
Zagrożenie zatruciami tlenkiem wzrasta w okresie jesienno-zimowym, wraz z nadejściem sezonu grzewczego. Głównymi przyczynami zatrucia czadem są:
- Wadliwe lub niesprawne urządzenia grzewcze
- Niewłaściwy montaż podgrzewacza
- Niewłaściwa eksploatacja powyższych urządzeń
- Niesprawne przewody kominowe w budynku
- Niedrożna wentylacja pomieszczeń
- Brak dopływu świeżego powietrza do urządzenia, w którym następuje spalanie. W wyniku np. zanieczyszczenia, zużycia lub złej regulacji palnika gazowego, a także przedwczesnego zamknięcie paleniska pieca lub kuchni. Jest to szczególnie groźne w mieszkaniach, w których okna są szczelnie zamknięte lub uszczelnione na zimę.
- Brak właściwego odpływu spalin z garażu
Jak uchronić się przed zatruciem tlenkiem węgla
- Regularne kontrole techniczne, w tym sprawdzanie szczelności i drożności przewodów kominowych. Utrzymanie wymaganego stanu technicznego urządzeń gazowych, przewodów oraz kanałów spalinowych oraz wentylacyjnych, a także ich udostępnienia do kontroli.
- Systematyczne sprawdzanie ciągów powietrza, np. poprzez przykładanie kartki papieru do kratki wentylacyjnej. Jeśli nic nie zakłóca wentylacji, kartka powinna przywrzeć do kratki.
- Nie zaklejać i nie zasłaniać kratek wentylacyjnych.
- Sprawdzenie czy użytkowane piecyki, kuchenki czy termy gazowe są sprawne. Używanie ich zgodnie z instrukcją producenta. Wykonywanie prac instalacyjnych i regulacyjnych przez osobę nieuprawnioną może powodować zagrożenie dla zdrowia i życia.
- W przypadku wymiany okien na nowe, sprawdzenie poprawności działania systemów wentylacji pomieszczeń. Nowoczesne okna zapewniają dużą szczelność dlatego powinny być wyposażone w nawiewniki powietrza.
- Stosowanie mikrowentylacji okien i drzwi.
- Częste wietrzenie pomieszczeń, w których odbywa się proces spalania. Przed każdą kąpielą warto dobrze przewietrzyć łazienkę, a podczas kąpieli uchylić okno i nie włączać wentylatora w kuchni lub w innym miejscu w mieszkaniu, ponieważ jego działanie osłabia naturalny ciąg spalin.
- Instalacja czujnika alarmowego wykrywającego tlenek węgla w pomieszczeniach, w których odbywa się proces spalania. Tylko czujnik pozwoli stwierdzić obecność tlenku węgla w powietrzu !
